Vergi ve Vergi Türleri

VERGİ

Devletin bize sunduğu hizmetlere harcamak için doğrudan veya dolaylı olarak bizden aldığı paraya vergi denir..Doğrudan ve dolaylı vergi olmak üzere vergiler 2ye ayrılır .Doğrudan vergiler adlarını konularından alır. Alınan vergilerle bize yol-köprü-hastane-okul v.b leri yapılır.Vergi herkesten eşit olarak alınmaz kazancına göre alınır devlet her türlü hizmet ve kazançtan vergi alır. Vergi vermek vatandaşlık görevi olup Atatürk de vatandaşlık görevlerine önem vermiştir

VERGİ TÜRLERİ

Gelir Vergisi: Kazanca göre alınır herkesten eşit alınmaz

Katma değer vergisi: Aldığımız ürünlerin fiyatının içinde var olan vergidir bu yüzden fiş almalıyız

Motorlu taşıtlar vergisi: taksi-minübüs v.b lerinden alınır

Özel tüketim vergisi.Haberleşme-beyaz eşya gibi lüx kabul edilen ürünlerden alınır,

Veraset ve intikal vergisi:Miras-tapu değişimi gibi işlerden alınır

İletişim vergisi: telefon-internet v.b iletişimden alınır

Akaryakıt vergisi: Akaryakıttan alınır

Vergi vermek, bir vatandaşlık görevidir. İyi bir vatandaşın yapması gereken bazı görevler vardır. Bunlar:

o    Vergi vermek

o    Askerlik yapmak

o    Oy kullanmak

Kanunlara uymak                

Yatırım ve Pazarlama

YATIRIM VE PAZARLAMA

Sanayi (Endüstri): İşlenmemiş yada yarı işlenmiş maddelerin fabrikalarda işlenerek kullanılabilir hale getirilmesi faaliyetlerine sanayi (endüstri) denir.

Yatırım yaparken ;

**sermaye

**ulaşım

**hammadde

**Pazarlama

**enerji

**iş gücü

gibi unsurlara dikkat etmeliyiz.

Çalışan İnsanların Sektörlere Göre Dağılımı

1.   Tarım Sektörü

2.   Sanayi Sektörü

3.   Hizmet Sektörü

Örneğin; çay-fındık  fabrikasını Karadenizde,Un-bisküvi-şekerpancarı-makarna fabrikasını İç Anadoluda.Tütün-üzüm-zeytin fabrikasını Eğede. Et-süt-deri,peynir  fabrikasını Doğu Anadoluda. Pamuklu dokuma-antepfıstığı fabrikasını Güneydoğuda. Mısıryağı-gülsuyu-gül-kolonyası-yerfıstığı fabrikasını Akdenizde. ayçiçeği yağı fabrikasını Marmarada  kurmak gerekir

GELİŞMİŞ ÜLKELER

Sanayi ürünleri ihraç eder

Ürün değeri yüksektir

Nüfus artış hızı düşüktür

Nüfusun önemli bir kısmı hizmet sektöründe çalışır

Gelişmemiş ülkelere göre daha çok gazete ve dergi okunur

Ortalama ömür uzun ve yaşam standardı yüksektir

GELİŞMEMİŞ ÜLKELER

İhraç ürünlerinin çoğunluğunu tarım ürünleri oluşturur

Sanayileşme sınırlıdır, teknolojik alt yapı bakımından dışa bağımlıdır

Nüfus artış hızı fazladır

Beslenme yetersizdir

**Gelişmiş ülkelerde sanayi ve hizmet sektörü gelişmiştir

**Gelişmemiş ülkelerde tarım sektörü gelişmiştir

Nitelikli İnsan

NİTELİKLİ İNSAN

Nitelikli insan işini profesyonelce yapan ve üretime katkıda bulunan insandır nitelikli insan okulda veya çıraklıktan yetişmiş de olabilir böyle bir insan zamandan-malzemeden-enerjiden-emekten tasarruf yaparak ülke ekonomisine katkıda bulunur. Nitelikli insan, eğitim yoluyla okullarda ye­tişir.

İnsanlar, yaptıkları işlerin özelliklerine göre ikiye ayrılırlar.

Niteliksiz eleman, fiziksel güce dayalı iş­lerde çalışan kişilere denir.

Nitelikli eleman, iyi eğitim almış ve zihin gücüne dayalı işlerde çalışanlara denir,

Nitelikli insan;

• İşini iyi bir şekilde yapar.

• Daha üretkendir.

• Yenilik ve gelişmelere açıktır.

• Ülke ekonomisinin gelişmesine katkı sağlar.

• Tasarrufludur.

Meslekler

MESLEKLER

Geçimimizi sağlamak amacıyla sürekli yaptığımız işe Meslek  denir Mesleklerin birbirine üstünlüğü yoktur çünkü hepsi bir ihtiyacı karşılamaktadır meslek seçerken seçtiğimiz meslek; yetenek ve ilgilerimize uygun olmalıdır Seçilen meslek insanın kişiliğine, yetene­ğine, ilgisine, aile durumuna, değerlerine ve amaçlarına uygun olmalıdır.

Meslek seçimi, yaşam biçimini etkiler. Nerede yaşanacağı ve sosyal yaşantının nasıl düzenleneceği meslek seçiminde oldukça önem­lidir. İş şartları, kişiye sağladığı yaşam koşulları daha sonra kişinin verimli çalışmasını etkileyebilir.

Mesleğe yönlendirmenin doğru yapıldığı ülkelerde insanlar, mutlu oldukları ve sevdikleri işleri yaptıkları için çalışma alanlarındaki verimli­likleri artmaktadır. Bu durum ülke ekonomisine olumlu katkı yapmaktadır.

Temelinde insan olan meslekler:Öğretmen-doktor-hemşire-psikolog

Temelinde veri olan meslekler: Ekonomist-muhasebeci-istatistikçi-muhasebeci-avukat

Temelinde nesne olan meslekler:Marangoz-pilot-bilgisayar mühendisi-veteriner

Temelinde kavram olan meslekler: Yazar-sosyolog-müzisyen-reklam yazarı-bilim adamı-

Meslek Seçiminde Rol Oynayan Faktörler

o    İlgi, istek ve yetenekleri

o    Meslek hakkında bilgi düzeyi

o    Ülkenin ekonomik durumu

o    Toplumda mesleğe olan talep

o    Ailenin beklentisi

o    Ailenin sosyo-ekonomik durumu

o    Cinsiyet ve fiziksel özellikler

o    Çevrenin etkisi

Yanlış meslek seçiminde rol oynayan faktörler:

1- Ailenin yönlendirmesi

2- Çevreden etkilenme

3- Kişinin yeteneklerini tanımamış olma                                                                                                                                                                          

İlgisi, Yeteneği ve İsteği doğrultusunda İyi Eğitim Almamış Bir İnsan;

Ø  İşinde isteksiz ve verimsiz olur.

Ø  Kendine güven duymaz.

Ø  Zaman, enerji, malzeme ve emek kaybına neden olur.

Ø  Tembel, savurgan olur.

Ø  Yenilik ve gelişmelere kapalıdır.

Ülke ekonomisine ve topluma zarar verir

Hayvancılık

HAYVANCILIK

En çok yapılan hayvancılık küçükbaş hayvancılıktır Daha çok karasal iklimin olduğu yerlerde yapılır çünkü bozkır bitki örtüsünü yiyecek olarak kullanırlar 2 şekilde yapılır

Mera( çayır) hayvancılığı: hayvanların doğada otlatılmasıdır  Ahır(besi) hayvancılığı: kapalı alanda hayvanların yetiştirilmesidir en çok marmarada yapılır

Büyükbaş hayvancılık en çok Erzurum-Kars (yaz yağışlarıyla gür çayırları olduğundan) ile karadenizde yapılır

Küçükbaş hayvancılık en çok yapılan hayvancılık türüdür en çok iç anadoluda sonra güneydoğuda yapılır Kıl Keçisi en çok Akdenizde, Tiftik Keçisi ise en çok İç Anadoluda yapılır bu keçiye Ankara keçisi de denir

Kümes hayvancılığı en çok Marmarada yapılır

İpek böçekçiliği en çok Marmarada yapılır Özellikle Bursa.

Arıcılıkta: Ordu-Hakkari-Muğla- Antalya-Bursa gelişmiştir

Balıkçılık en çok Karadenizde gelişmiştir.ancak Türkiye de balıkçılık yeterince gelişmemiştir

Frigler

Frigler (M.Ö. 750-M.Ö. 600)

       Başkenti Gordion’dur (günümüzde Ankara-Polatlı yakınları).

       Orta Anadolu’da Sakarya nehri çevresinde kuruldu.

       Dokumacılık, maden ve tahta işçiliği, heykeltıraşlık gibi alanlarda gelişme göstermişler.

       El işçiliği gelişmiş, çanak ve çömlekler, su kanalları yapmışlar.

       Krallarına Midas adını vermişler, en büyük tanrıları Tabiat Tanrıçası’dır. En büyük tanrıçaları Kibele (Bereket ve Toprak Tanrıçası).

        Friglerin dokuduğu kilimlere “Tapates” adı verilirdi.

* Frigler tarıma büyük önem verdiler. En önemli geçim kaynakları tarımdı. Bu nedenle sabankırana ölüm cezasına kadar ceza veriyorlardı. Bunun nedeni Geçimin tarıma dayalı olması. Dinleri çok tanrılı idi. En büyük tanrıları bereket tanrıçası Kibele idi.(*Bu durum ekonomik uğraşıların hukuki ve dini yapıyı şekillendirdiğini gösterir.

* Çivi yazısı kullandılar.

* Kral Midas ünlü bir kralıdır. Tarihte eşekkulaklı Midas olarak yerini almıştır.

* Hayvanların konuşturulduğu “fabl” hikâyeleri yazmışlardır.

* Krallarını ve soyluları Tümülüs denen mezarlara gömmüşlerdir.

* Bu devleti Kimmerler yıkmıştır.

İLK İNSANLARIN YASANTISI

İLK İNSANLARIN YASANTISI

- İlk insanlar mağaralarda veya ağaç kovuklarında yasıyorlardı.

- Daha sonra saz veya dallardan örülmüş kulübeler yapmaya başladılar.

- Üretim yapmayı bilmediklerinden avcılık yapıyor ya da hazır besinleri (meyve, vb.) toplayarak yiyorlardı. Bu

nedenle hazır besin ve hayvan bulunan ormanlarda yasıyorlardı.

- Tastan yonttukları aletleri silah olarak kullanıyorlardı.

- İklimde meydana gelen değişimler ve av hayvanlarının azalması insanları göce zorladı.

- Bu devirde yasayan insanlar yaşantılarını mağara duvarlarına çizmişlerdir.

Yerleşik Hayat:

- Tarımla uğraşıp hayvanları evcilleştirmeyi öğrenen insanlar yerleşik hayata geçtiler.

- Anadolu’da MO 6300-5600 yılları arasında yerleşim yerleri kurulmaya başlandı.

- Yerleşik hayata gecen insanlar suyu, toprağı bol, iklimi uygun yerleri seçtiler.

- Kerpiçten evler yaptılar.

- Kilden çanak- çömlek ve bitki liflerinden dokuma yaptılar.

- Günlük hayatta yaptıkları isleri evlerinin duvarlarına çizmeye devam ettiler.

Not: Bu devirde Anadolu’da bulunan yerleşmeler şunlardır:

1. Çatalhöyük (Konya)

2. Alacahöyük (Corum)

3. Hacılar (Burdur)

4. Alisar (Yozgat)

İnsanlar zamanla ihtiyaçlarından fazla üretmeye başladılar ve bu fazla malları değiş-tokuş yaparak ilk ticaret

faaliyetlerini başlattılar. (takas) para icat edildikten sonra ticaret de gelişti. Daha sonra fabrikalar kurulup şehirler  büyüyünce insanlar şehirlere göç ederek orada nüfusun artmasına yol açtılar. Çok katlı binalar yapıldı. Nüfusu milyonları bulan büyük şehirler (metropol) ortaya cıktı. İstanbul, İzmir, Ankara böyle şehirlere örnektir