Doğal Afetler ve Korunma Yöntemleri

DOĞAL AFETLER

Doğa sürekli bir değişim içindedir. Bazı yerlerde coğrafi özelliklerinden dolayı bu değişiklikler çok daha hızlı ve ani olabilmektedir. Doğada meydana gelen ve yıkımlara sebep olan bu tür hızlı değişimlere doğal afet denir. 

1-SEL: Şiddetli yağmurlar yağdığında, dereler, çaylar ve nehirler taştığında, denizlerin büyük dalgalar ile kıyıları sular altında bıraktığında, barajlar ya da setler yıkıldığında ortaya çıkan oldukça yıkıcı su baskınlarına sel denir.

Son yıllarda yaşanan sellerde can ve mal kayıplarının artmasının en öneli nedeni çarpık kentleşme ve yerleşim yerlerinin dere kenarlarında kurulmasıdır. sosyal bilgiler

Selden Korunmak için:

o Dere yatakları temiz tutulmalı,

o Ormanlık alanlar çoğaltılmalı,

o Akarsular üzerinde barajlar ve bentler yapılmalı,

o Arazi teraslanmalı,

o Şehirlerde atık suların tahliyesi için gerekli     altyapı çalışmaları yapılamalıdır.

2-ÇIĞ: Dağın yüksek bir yerinde birikmiş büyük kar kütlelerinin yer çekiminin etkisiyle yerinden kopup yuvarlanması ve yuvarlandıkça büyümesiyle oluşan dev kar kütlelerinin inmesi olayına çığ denir.

Çığ genellikle bitki örtüsü olamayan dağlar ile eğimli ve çok karlı arazilerde görülür.

Bu nedenle çığ en çok Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki dağlık kesimlerde görülür.

Çığın oluşmasını engellemek ve zararlarından korunmak için:

o Bitki örtüsü korunmalı ve geliştirilmeli,

o Çığ riski olan yerler, yerleşim yeri olarak tercih    edilmemeli,

o Çığ riskinin olduğu yerlerde destekleme duvarları    yapılmalıdır.

3-HEYELAN (Toprak Kayması): Taş, toprak ve kayaların eğimli arazilerde kayarak yer değiştirmesi olayına heyelan denir.

Nedenleri:

o Şiddetli yağışlar,

o Eğimli arazi,

o Yol yapım çalışmaları,

o Ormanların yok edilmesi,

o Şiddetli depremler,

   Ülkemizde daha çok şiddetli ve bol yağış ile arazinin fazla eğimli olması gibi nedenlerden dolayı heyelan en fazla Karadeniz Bölgesi’nde görülen bir doğa olayıdır.

Toprak kaymasında zararı en aza indirebilmek için:

o Riskli yerlerin yerleşim alanı olarak seçilmemesi,

o Eğimli arazilerin ağaçlandırılmaması,

o Destek duvarlarının yapılması gerekir.

4-EROZYON (Toprak Aşınması): Toprağın aşınmasını önleyen bitki örtüsünün yok edilmesi sonucu, koruyucu örtüden yoksun kalan toprağın su ve rüzgârın etkisiyle aşınması ve taşınması olayıdır.

 veli toplantısı

Erozyonu artıran nedenler:

o Toprağı koruyan bitki örtüsünün bilinçsizce yok edilmesi,

o Toprağın aşırı işlenmesi,

o Toprağın eğim yönünde sürülmesi,

o Şiddetli ve çok yağış,

o Sert rüzgarlar,

o Toprak ve doğal bitki örtüsüne insan eliyle    yapılan müdahaleler.

o Verimli tarım alanları daralır. Büyük ekonomik    kayıplara yol açar.

o Baraj göllerinin dolmasına, dolayısıyla barajların    ömrünün kısalmasına neden olur.

o Can ve mal kayıplarına yol açabilir.

Erozyonu önlemek ve zararlarından korunmak için:

o Ağaçlandırma çalışmaları yapılmalı,

o Eğimli arazilere teraslandırma (sekiler) yapılmalı,

o Tarlalar eğim doğrultusunda sürülmeli

o Baraj gölü yamaçlarını ağaçlandırmalı,

o Mevcut bitki örtüsü korunmalı,

o Erozyonun zararları konusunda halkı eğitmeli ve    belli bir bilinç oluşturulmalıdır.

5-DEPREM: Yer kabuğundaki aniden oluşan sarsıntı ve titreşimlere deprem denir. Depremler, yer kabuğunun derin katmanlarının kırılıp, yer değiştirmesiyle ya da yanardağ faaliyetleriyle oluşan büyük sarsıntılardır.

Depremin zamanı, şiddeti ve nerede olacağı önceden bilinmemektedir. Dolayısıyla can ve mal kayıplarının olmaması için önceden birtakım tedbirler almak; bununla beraber deprem anında ve sonrasında nasıl davranılacağını bilmek gerekir. Depremleri inceleyen bilim dalına sismoloji, süresini ve şiddetini kaydeden alete de sismograf denir.

Depremin Etkileri:

1. Büyük can ve mal kayıplarına neden olur.

2. İnsanların ruh ve beden sağlığı üzerinde uzun     yıllar sürecek etkiler bırakır.

3. Binlerce insanın sakat kalmasına neden olur.

4. İşgücü ve enerji kayıplarına neden olur.

5. Ülke ekonomisine büyük zararlar verir.

Deprem Zararlarını Azaltmak için:

1. Binalar fay hatları ve yumuşak zeminler üzerine     yapılmamalıdır.

2. Bina yapımında şiddetli depremlere dayanıklı     malzeme kullanılmamalıdır.

3. Deprem tatbikatları sıkça yapılmalı ve halk     deprem konusunda çok iyi eğitilmelidir.

4. Evlerimizde hareketli ve devrildiğinde insanlara     zarar verecek eşyalar sabitlenmelidir.

5. Depreme dayanıksız yapılar yıkılmalı ya da     güçlendirilmelidir.

6. Deprem bölgesinde çok katlı binalar     yapılmamalıdır.